Urząd skarbowy wymaga pełnomocnictwa na formularzu - słusznie?

Dominik Wąsowicz, adwokat

W ostatnim czasie bardzo często spotykamy się z wymaganiami urzędników skarbowych co do dokumentu pełnomocnictwa, a mianowicie co do jego formy. Według urzędników składane czy to przez nas jako profesjonalnych pełnomocników, czy też przez naszych Klientów pełnomocnictwa powinny być sporządzone na formularzu. Czy to prawda?

Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (dalej jako "o.p.") wyróżnia dwa rodzaje pełnomocnictw - ogólne i szczególne. Zgodnie z art. 138d § 1 o.p. pełnomocnictwo ogólne upoważnia do działania we wszystkich sprawach podatkowych oraz w innych sprawach należących do właściwości organów podatkowych. Natomiast w świetle art. 138e § 1 o.p. pełnomocnictwo szczególne upoważnia do działania we wskazanej sprawie podatkowej lub innej wskazanej sprawie należącej do właściwości organu podatkowego. Na tym etapie doskonale rozumiemy zatem, że pełnomocnictwo ustanawiane dla pełnomocnika do załatwienia konkretnej sprawy będzie pełnomocnictwem szczególnym. Natomiast jeżeli pełnomocnik ma mieć uprawnienie do działania we wszelkich sprawach podatnika - zastosujemy pełnomocnictwo ogólne.

Należy zaznaczyć w tym miejscu, że pełnomocnictwo ogólne, zgodnie z art. 138d § 3 o.p. powinno być złożone wyłącznie na piśmie utrwalonym w postaci elektronicznej według wzoru określonego w przepisach wydanych na podstawie art. 138j § 1 pkt 1 o.p. do Szefa Krajowej Administracji Skarbowej.

Natomiast czy tak samo ustawodawca postępuje z pełnomocnictwem szczególnym? Zgodnie z art. 138e § 3 o.p. pełnomocnictwo szczególne udzielone na piśmie oraz zawiadomienie o jego zmianie, odwołaniu lub wypowiedzeniu w przypadku, gdy zostały utrwalone w postaci papierowej, składa się do akt sprawy według wzoru określonego w przepisach wydanych na podstawie art. 138j § 1 pkt 2, w oryginale lub jego notarialnie poświadczony odpis. Regulacja jest zatem podobna, z tym wyjątkiem, że pełnomocnictwa szczególnego nie musimy składać w postaci elektronicznej do Szefa KAS.

Używane przez ustawodawcę sformułowanie "według wzoru" powoduje jednak, że w każdym przypadku urzędnicy organów skarbowych wymagają od pełnomocników przedkładania pełnomocnictwa "na formularzu". Kwestia ta w orzecznictwie sądów administracyjnych została rozstrzygnięta niemalże kompletnie. W tym przypadku judykatura wskazuje, że celem wprowadzenia regulacji z art. 138j o.p. było ułatwienie podatnikowi załatwienia spraw w urzędzie. Natomiast sformułowanie "według wzoru" powinno być odczytywane w ten sposób, że pełnomocnictwo składane przez pełnomocnika w organie powinno zawierać te dane, które zostały wskazane przez ustawodawcę we wzorze określonym stosownym rozporządzeniem na podstawie art. 138j o.p. [1]

Nie sposób zatem z wyżej wymienionych przepisów wywodzić obowiązku składania pełnomocnictwa na ustawowo określonym formularzu. Należy jednak podkreślić, że pełnomocnictwo szczególne powinno zawierać dane niezbędne do jego rejestracji i identyfikacji mocodawcy i pełnomocnika, co wynika z art. 138e § 3 w zw. z art. 138j § 1 pkt 2 o.p.

Jak natomiast interpretować powyższe w przypadku pełnomocnictwa ogólnego? Orzecznictwo sądów administracyjnych wskazane pojęcie "według wzoru" tłumaczy w kontekście ogółu przepisów [2] dotyczących pełnomocnictwa. Wobec powyższego nasuwa się oczywisty wniosek, zważając na fakt, że art. 138d § 3 o.p. posługuje się identycznym wyrażeniem, że również pełnomocnictwo ogólne może zostać złożone analogicznie, byleby zawierało dane określone ustawą, wskazane we wzorze, który został określony stosownym rozporządzeniem. Co więcej, tutaj dodatkowo należy spełnić warunek w postaci złożenia pełnomocnictwa elektronicznie do Szefa KAS.

W mojej ocenie powyższy wniosek uznać należy za prawidłowy. Gdyby bowiem ustawodawca chciał w sposób szczególny rozróżniać oba pełnomocnictwa użyłby w przypadku art. 138d § 3 o.p. innego sformułowania, aniżeli "według wzoru". Idąc dalej, skoro judykatura upatruje w tymże właśnie sformułowaniu najważniejszą intencję ustawodawcy to uznać należy, że pełnomocnictwo ogólne może zostać sporządzone przez pełnomocnika w formie dowolnej, byleby było złożone elektroniczne do Szefa KAS i zawierało dane określone we wzorze.

Powyższa konstrukcja przepisów dotyczących pełnomocnictwa rozumiana w ten sposób jest kompletna, a jednocześnie nie obarcza mocodawców i pełnomocników nadmiernym formalizmem.

Przypisy:

[1] Wyrok NSA z 10.03.2021 r. III FSK 2551/21;

[2] Wyrok WSA w Szczecinie z 12.06.2024 r. I SA/Sz 86/24;